Συνέντευξη του Ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ καθηγητή Ιωάννη Κουκιάδη στην εφημερίδα "Αγγελιαφόρος της Κυριακής" με αφορμή την επόμενη μέρα απο το τρομοκρατικό χτύπημα στη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον
.Τίτλος συνέντευξης: "Αδυσώπητη αναμέτρηση"
Ημερομηνία δημοσίευσης 16.09.2001
1.Από την περασμένη Τρίτη και μετά, όλοι φοβούνται την απάντηση του «πληγωμένου γίγαντα».Μπορεί να μιλάμε και για την έναρξη του Γ` Παγκοσμίου πολέμου;
Θα ήταν παρακινδυνευμένο να πει κανείς κάτι τέτοιο. Βρισκόμαστε όμως μπροστά σε μια αντίστοιχη κατάσταση που από άποψη πολιτικής σημασίας είναι περίπου ισοδύναμη. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί εξομοιώνουν τα γεγονότα της Τρίτης με την έναρξη του
Α΄ Παγκοσμίου πολέμου στον προηγούμενο αιώνα. Υπάρχουν βέβαια διαφορές. Τα υποκείμενα πολέμου είναι τα κράτη και μέχρι τον ψυχρό πόλεμο όλες οι στρατηγικές αμύνης της Δύσης είχαν ως σημείο αναφοράς τη Σοβιετική Ένωση. Σήμερα με τη νέα κατάσταση ο επιτιθέμενος είναι ιδιώτης και
κατ' επέκταση μπορεί να θεωρηθεί και κάποιο κράτος. Όταν, λοιπόν, μιλάμε για πόλεμο δεν είναι βέβαιο ότι εννοούμε πάντοτε κράτη και
γι' αυτό με το να επιτεθούμε σε κάποιο κράτος δεν λύνεται το πρόβλημα.
Συμπέρασμα: κατά το μέτρο που ερμηνεύεται το άρθρο 5, ότι οι τρομοκρατική πράξη συνιστά πόλεμο. Πρέπει να προσδιορίσουμε τον αντίπαλο, που πολλές φορές κρύβεται, και ακόμη πότε ο πόλεμος θα είναι νικηφόρος, γιατί δεν αρκεί να κατανικηθούν ένα ή δύο κράτη. Θα πρέπει παράλληλα να νικηθεί και το φαινόμενο της τρομοκρατίας που δεν ταυτίζεται οπωσδήποτε με το κράτος, γιατί αυτό προέρχεται από την κοινωνία.
2.Θα πρέπει η Ελλάδα να συνδράμει το ΝΑΤΟ και με στρατιωτικές δυνάμεις;
Στην αντίληψη ορισμένων, η τρομοκρατική ενέργεια που ζήσαμε είναι ενέργεια στρεφόμενη κατά των Αμερικανών. Πρόκειται για τελείως λαθεμένη αντίληψη. Είναι χαρακτηριστικό ότι την άποψη αυτή εξέφρασαν όλα τα πολιτικά κόμματα στο Ευρωκοινοβούλιο. Το πιο χαρακτηριστικό όμως είναι ότι την άποψη αυτή την εξέφρασε με πιο απόλυτο τρόπο ο αρχηγός της Ενωμένης Αριστεράς, που είπε: « είμαστε ανεπιφύλακτα αλληλέγγυοι με τους Αμερικανούς. Όλοι είμαστε τρωτοί, το πρόβλημα είναι κοινό». Τι σημαίνει αυτό;
οτι δεν πρόκειται για μια συνήθη τρομοκρατική ενέργεια, αλλά για μια, όπως ονομάσθηκε,
υπερτρομοκρατία που φέρνει σε ολική σύγκρουση δύο κόσμους , τον κόσμο της Δημοκρατίας και της ανοιχτής κοινωνίας που έχει ανάγκη την κινητικότητα μεταξύ των λαών, και τον κόσμο του εγκλεισμού που εμφορείται από μία σειρά από αξίες απόρριψης και αποκλεισμού κάθε τι διαφορετικού.
Συνεπώς δεν μπορεί να λειτουργήσει αυτό το σύστημα της ανοιχτής μας κοινωνίας χωρίς πλήρη αναμέτρηση με
ό,τι το αντιστρατεύεται. Αυτό συνιστά την καρδιά του προβλήματος.
Αν δεν αναμετρηθεί θα πρέπει να ορθώσουμε τείχη και να φτάσουμε
σ΄ ένα νέο σιδηρούν παραπέτασμα. Είναι λοιπόν σαφές, πέρα από το γεγονός ότι ανήκουμε σε μία συμμαχία και σε μία ένωση 15 χωρών που επιβάλλει σε θεμελιώδη θέματα τη συμπόρευση, ότι δεν υπάρχουν πολλές δυνατότητες διαφοροποίησης της Ελλάδας από τις άλλες χώρες, γιατί απλούστατα τα συμφέροντά μας είναι κοινά. Διαφοροποιήσεις όμως δεν μπορεί να προκύψουν μόνο από εμάς και το μεγάλο πρόβλημα που τίθεται είναι η επαπειλούμενη ανατροπή ανάμεσα στην ασφάλεια και στα δικαιώματα ελευθερίας. Οι 15 της Ευρώπης θα μπορούσαν
εξ΄ αιτίας και της διαφορετικής παράδοσης που έχουν σε σχέση με τους Αμερικανούς να τους αποτρέψουν από εξόχως δυναμικές πράξεις, που ενδεχομένως οδηγούν σε αδιέξοδο. Μακροχρονίως πάντως, το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί, παρά με μία αποστασιοποίηση από τα αυταρχικά καθεστώτα που είναι και οι εκτροφείς των τρομοκρατικών αντιλήψεων και με μία πολιτική ενσωμάτωση των αποκλεισμένων στη νέα κοινωνία γιατί τα μέλη των τρομοκρατικών οργανώσεων στρατολογούνται από τον αποκλεισμό.
3. Μπορεί να μεταφερθεί αυτό το μπαράζ επιθέσεων αυτοκτονίας και σε
ευρωπαϊκούς στόχους;
Όπως είπα και παραπάνω όλοι είμαστε τρωτοί πλέον, στη νέα απειλή και η έναρξη περιόδου δυναμικής αναμέτρησης θα εντείνει τα φαινόμενα αυτά και συνεπώς υπάρχουν βάσιμοι κίνδυνοι να περάσουμε μια μεγάλη περίοδο ανασφάλειας.
4.Ποια νέα δεδομένα μπορεί να φέρει η νέα πραγματικότητα στη γειτονιά μας;
Ένα νέο δεδομένο απ΄την πρόσφατη κρίση είναι η διαφαινόμενη αναβάθμιση του ρόλου της Ε.Ε. στο παγκόσμιο σκηνικό γιατί για πρώτη φορά η Αμερική στην ιστορία της δείχνει αποδυναμωμένη και φαίνεται να έχει άμεση ανάγκη τη συμπαράσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συμβαίνει λοιπόν στον 21ο αιώνα το αντίθετο απ΄ότι συνέβαινε στον 20ο αιώνα και αυτό είναι ένα δεύτερο δεδομένο. Στη συνέχεια αυτών των σκέψεων και ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία και τα
Ελληνοτουρκικά μπαίνουν σε νέα βάση. Ειδικά για την Τουρκία το δίλημμα, αν θα παρακολουθήσει τις ανοιχτές κοινωνίες ή θα αφεθεί στις τριτοκοσμικές της αντιλήψεις, τίθεται πλέον με άμεσο τρόπο. Πάντως
καί οι οικονομικές συνέπειες στο άμεσο μέλλον θα είναι πολλαπλές αρκεί να αναφέρουμε το διαφαινόμενο περιορισμό στον τουρισμό, τις ανατροπές για τις βιομηχανικές χώρες στα συστήματα συνεργασίας και ανταλλαγών αγαθών μεταξύ των δύο ηπείρων στους ενδεχόμενους φραγμούς, στην κυκλοφορία υπηρεσιών. Από κει και πέρα ανάλογα με την εξέλιξη της αναμέτρησης θα έχουμε και αντίστοιχες οικονομικές συνέπειες. Πριν από αυτό όλα φαίνεται ότι αλλάζουν, στάσεις συμπεριφοράς, φιλίες, συμμαχίες.
5.Μπορεί μετά από αυτά να φουντώσει στις ΗΠΑ το ρεύμα που ζητά να πάψουν οι τελευταίες να παίζουν το ρόλο του «παγκόσμιου χωροφύλακα»;
.Κάτι τέτοιο και να το θέλουν ορισμένοι δεν είναι δυνατόν. Εδώ δεν μπόρεσε να προχωρήσει ο απομονωτισμός των ΗΠΑ,
παρ΄ ότι είχε ισχυρό ρεύμα, ούτε σε εποχές που δεν είχαν τα χαρακτηριστικά της παγκοσμιότητας. Ούτε η Αμερική μόνη, ούτε η Ευρώπη μόνη μπορούν να διαχειρισθούν τη νέα οικονομία χωρίς στενή συνεργασία. Άλλωστε και σε παλαιότερες εποχές η ανάγκη ηγεμονικής δύναμης πάντα ήταν υπαρκτή. Σκεφθείτε μόνο ότι μετά τη λήξη του ψυχρού πολέμου, που χάθηκαν κάποιες ισορροπίες, το πόσο αυξήθηκε η παγκόσμια αστάθεια. Αν σήμερα λοιπόν οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις δεν συνεργασθούν μόνο χάος θα προκύψει και αυτό δεν συμφέρει κανέναν. Αυτά είναι γνωστά
από την ιστορία. Το καινούριο που έχει να προσφέρει η νέα γενιά είναι, για να μην καταλήξει η ηγεμονία αυτή σε νέα αυτοκρατορία, να δώσει την πολιτική μάχη για τη δημοκρατικοποίηση της παγκόσμιας διακυβέρνησης.