Tίτλος άρθρου: "Νέα εποχή για τους μετανάστες"

                         Ημερομηνία δημοσίευσης 11.02.2002 

Η κληρονομιά της Συνόδου κορυφής του Τάμπερε εξακολουθεί να είναι αισθητή στη χάραξη διάφορων πολιτικών για την ομογενοποίηση της ενιαίας αγοράς, ανάμεσα στις οποίες σημαίνουσα θέση κατέχει και η πολιτική για την μετανάστευση. Εδώ εντάσσεται και η οδηγία που εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αυτή την εβδομάδα, η οποία αφορά το νομικό καθεστώς κατοίκου μακράς διάρκειας σε χώρα μέλος της ΕΕ, ο οποίος προέρχεται από τρίτη χώρα.

Οι πρόσφατες αυτές ρυθμίσεις αυτές αφορούν 20 και πλέον εκατομμύρια μετανάστες προερχόμενοι από τρίτες χώρες που διαμένουν νομίμως στην ΕΕ. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και εκείνοι που έχουν καθεστώς πρόσφυγα. Όμως, η οδηγία δεν αναφέρεται σε άτομα που διαμένουν στην ΕΕ σε προσωρινή βάση, όπως είναι οι σπουδαστές, ή σε άτομα που διαμένουν παράνομα. Συνεπώς, ευθέως δεν μπορεί κανείς να πει ότι διευκολύνει την παράνομη μετανάστευση. Γι αυτό μάλιστα ζητείται να ενισχυθούν οι συνεργασίες με τα κράτη προέλευσης μεταναστών προκειμένου να καταπολεμηθούν οι αιτίες που οδηγούν σε μαζική μετανάστευση ή προκειμένου να διευκολυνθεί η επαναπροώθηση στις χώρες προέλευσης τους.

Οι ρυθμίσεις αυτές ξεκινούν από τον βασικό στόχο ότι, από την στιγμή που ο μετανάστης βρίσκεται σε χώρα μέλος για μακρύ χρονικό διάστημα, δεν δικαιολογείται η μη πλήρης ενσωμάτωση του στην κοινωνία με την αναγνώριση των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι ντόπιοι χωρίς καμία διάκριση. Άρα, για τα εργασιακά ή ασφαλιστικά δικαιώματα, την πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, ,στην παιδεία, στην κοινωνική προστασία δεν δικαιολογείται πλέον καμία διάκριση. Με άλλα λόγια η Ευρωπαική πολιτική για την μετανάστευση ενσωματώνει την πολιτική κατά των διακρίσεων. Δεν παραχωρούνται μόνο πολιτικά δικαιώματα. 

Αν ληφθεί υπόψη ένα από τα κύρια ζητήματα που προσδιορίζουν τις επιλογές των εκλογέων είναι οι πολιτικές γιε την μετανάστευση που συνδέονται με τα θέματα ασφάλειας των πολιτών και τα θέματα απασχόλησης εύκολα γίνεται κατανοητό ότι η πολιτική της ΕΕ αποτελεί μια σαφή απάντηση σε όσους καθιστούν σημαία την αρνητική αυτή στάση. 

Σε σχέση με το υφιστάμενο στη χώρα μας καθεστώς η νέα αυτή πολιτική οδηγεί σε μείωση της δεκαετίας που ισχύει μέχρι σήμερα, σε πενταετία. Οι ίδιες διευκολύνσεις ισχύουν και για τα μέλη της οικογενείας και έτσι διασφαλίζεται και η επανένωση των οικογενειών για την οποία η ΕΕ και άλλοτε έδειξε την ευαισθησία της. Αυτή η ευαισθησία δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη σε όσους την κατηγορούν κατά διαστήματα για μονομερείς και εγωκεντρικές επιλογές. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα είναι η καινοτομία που προβλέπει το δικαίωμα εγκατάστασης του μετανάστη σε άλλη χώρα, που πρακτικά ερμηνεύεται ως δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης και για τους μη ευρωπαίους πολίτες. Πρόκειται για ριζοσπαστική μεταρρύθμιση. Βασική προϋπόθεση για την απόλαυση αυτών των δικαιωμάτων είναι η αποδεδειγμένη ύπαρξη επαρκών πόρων διαβίωσης και η ύπαρξη κοινωνικής ασφάλισης κατά ασθένειας. 

Η σημασία αυτών των μεταρρυθμίσεων για τους συμπατριώτες μας είναι προφανής. Πολύ ευκολότερα θα μπορούν να αντλούν εργασιακές δυνάμεις από την δεξαμενή των μεταναστών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και παράλληλα θα πρέπει να εξοικειωθούν με την λογική της πλήρους ενσωμάτωσης τους στην ελληνική κοινωνία. Αλλά όπως είπε και η εισηγήτρια η ουσιαστική ένταξη σε μια κοινωνία επιβάλλει αμφίδρομη συμπεριφορά. 

Οι νέες αυτές ρυθμίσεις προσπαθούν να δώσουν μια απάντηση στα αγωνιώδη προβλήματα που απασχολούν τον κάθε πολίτη. Πολλές φορές ο καθένας από εμάς εκπλήσσεται με την χαλαρή στάση στις μεταναστευτικές ροές. Ξεχνά όμως οι ροές αυτές αποτελούν παμπάλαιο ιστορικό φαινόμενο και πολλές φορές έγιναν με βίαιο τρόπο. Μεγάλες εκστρατείες και εισβολές συνδέονται με μετακινήσεις πληθυσμών. Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία που θέλει να υποκαταστήσει τις βίαιες επεμβάσεις με ειρηνικούς κανόνες συνεργασίας και επικοινωνίας μόνο με τέτοιες ρυθμίσεις μπορούν να αποτραπούν τα χειρότερα. Βέβαια η Ευρώπη δεν μπορεί να γίνει, όπως σωστά λέχθηκε, χώρα γενικής υποδοχής της παγκόσμιας μιζέριας. Η τελική λύση είναι όμως η συνεργασία με τις χώρες εκροής μεταναστών κι η παροχή βοήθειας για τη μείωση των αιτίων δημιουργίας οικονομικών μεταναστών που πρακτικά μεταφράζεται σε μεταφορά πλούτου προς τις χώρες αυτές μέσω σχεδίων οικονομικής ανασυγκρότησης. Διαφορετικά θα εισάγουμε συνεχώς μιζέρια και φτώχεια και τα αδιέξοδα θα είναι μεγαλύτερα. Για αυτό άλλωστε και για πρώτη φορά τα θέματα μετανάστευσης συνδέονται με στενό τρόπο με το θέμα των προσφύγων που παραδοσιακά αποτελούσε ξεχωριστή κατηγορία μετακινουμένων πολιτών.