Tίτλος συνέντευξης: "Η Ευρώπη δεν μπορεί ούτε να παραμείνει όπως είναι, ούτε όμως να γίνει Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής"

1.Κύριε Κουκιάδη, ποιο βλέπετε ότι θα είναι τελικά το πολιτικό μέλλον της Ευρώπης; Θα κινηθούμε προς την κατεύθυνση της ενοποίησης ή θα ξαναγυρίσουμε στην εποχή της εθνικοποιημένης λειτουργίας της;

-Η θέση μου, σε ό,τι αφορά την πολιτική λειτουργία της ενωμένης Ευρώπης είναι ξεκάθαρη και δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να ξαναγυρίσουμε σε μια λογική επανεθνικοποίησης της γεγονός που σημαίνει ότι ο καθένας θα προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα του με τα δικά του μέσα και τις δικές του δυνατότητες. 
Το σημερινό μοντέλο λειτουργίας της Ευρώπης δεν μπορεί να συνεχιστεί και πρέπει να αντικατασταθεί από ένα νέο που θα στηρίζεται στην ύπαρξη ενιαίου κέντρου αποφάσεων. 
Βέβαια αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο να συμβεί και τούτο διότι η Ευρώπη στηρίζεται στα κράτη της, στις παραδόσεις τους κτλ και αυτό ακριβώς αποτελεί και το μεγάλο δίλημμα. Πως θα λειτουργήσουμε ενιαία χωρίς όμως να χάσουμε την αυτοτέλεια των κρατών και αυτό μοιάζει λίγο με την προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου .

2.Η λεγόμενη λύση της ομοσπονδιοποίησης δεν αποτελεί εφικτή προοπτική; 

-Εγώ δεν πιστεύω ότι η Ευρώπη μπορεί να γίνει Ηνωμένες Πολιτείες όπως ζητούνε οι λεγόμενοι «φεντεραλιστές». Εκείνο που πιστεύω ότι είναι εφικτό και σωστό, είναι να μεταφερθούν περισσότερες εξουσίες από τα εθνικά κράτη στα ευρωπαϊκά όργανα και αυτό, όπως καταλαβαίνετε, απαιτεί τη δημιουργία μιας κυβέρνησης. Αυτήν τη στιγμή η Ευρώπη δεν έχει κυβέρνηση. Έχουμε το Ευρωκοινοβούλιο, έχουμε την Κομισιόν και το Συμβούλιο των Υπουργών ,όμως όλα αυτά δεν συνιστούν ενιαία πολιτική μορφή.

3. Και πώς την αντιλαμβάνεστε αυτήν την κυβέρνηση;

-Το πρώτο που πρέπει να έχει είναι η δημοκρατική νομιμοποίηση και δεν καλύπτεται από την σημερινή δυνατότητα συναπόφασης του Κοινοβουλίου με την Κομισιόν, γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα ελέγχου των αποφάσεων από κανένα άλλο όργανο.
Το Συμβούλιο Υπουργών, ουσιαστικά είναι νομοθετικό όργανο, όμως κανείς δεν ο ελέγχει και για να καταλάβετε δεν τηρούνται ούτε πρακτικά στις συνεδριάσεις του. Με λίγα λόγια λέω ότι για να λειτουργήσουμε δημοκρατικά χρειαζόμαστε ένα διπλό νομοθετικό σώμα που θα αποτελείται από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Υπουργών, όμως όλα αυτά θα πρέπει να λειτουργήσουν εντελώς δημοκρατικά και με την απαραίτητη διαφάνεια. 

4. Και ας υποθέσουμε ότι το πρόβλημα της δομής της «κυβέρνησης» λύνεται με κάποιον τρόπο. Το κρίσιμο ερώτημα νομίζω είναι το ποιος θα κυβερνάει μια Ευρώπη των πεντακοσίων εκατομμυρίων.

-Νομίζω ότι αυτό είναι το κρίσιμο ζήτημα που μέχρι σήμερα δεν είχε ουσιαστικά τεθεί. 
Δύο είναι οι λύσεις που προτείνονται: ή ο πρόεδρος της Κομισιόν, ο Πρόντι που είναι σήμερα – να εκλέγεται απευθείας από τον λαό με εκλογές ή να εκλέγεται από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Με αυτόν τον τρόπο θα πολιτικοποιήσουμε την Επιτροπή η οποία σήμερα ενώ έχει μεγάλες δυνατότητες δεν μπορεί να ελεγχθεί πολιτικά.

5.Δηλαδή μιλούμε για έναν μελλοντικό κυβερνήτη της Ευρώπης;

-Ακριβώς για έναν μελλοντικό ευρωπαϊκό κυβερνήτη που θα εκλέγεται, θα ελέγχεται και φυσικά θα κυβερνά. Κοιτάξτε, σήμερα η Ευρώπη έτσι όπως είναι, δεν έχει πρόσωπο. Λέμε ότι αποφάσισαν ας πούμε οι Βρυξέλλες ή η Κομισιόν, όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι αποφάσισε ο τάδε ή ο δείνα. 
Πρέπει η Ευρώπη να αποκτήσει πρόσωπο και παράλληλα να βγει από το σημερινό πολιτικό αδιέξοδο. 

6.Με το λεγόμενο ευρωπαϊκό Σύνταγμα τι γίνεται, θα προχωρήσει ή θα παραμείνει μια ακόμη μεγάλη ευρωπαϊκή ιδέα;

-Η στιγμή πιστεύω ότι είναι ιστορική για την Ευρώπη. Ακόμη κι αν δεν έχει γίνει ορατό σε όλους, έχουμε την πρώτη Συντακτική συνέλευση της Ευρώπης που ποτέ στο παρελθόν,- παρά τις πολλές προσπάθειες που έγιναν- δεν κατέστη δυνατή.
Πρόκειται ουσιαστικά για το νέο μεγάλο όραμα της Ευρώπης που ανέλαβε να υλοποιήσει η Συντακτική Επιτροπή μέχρι το Μάρτη του 2003 και να το θέσει υπόψη των νομοθετικών οργάνων των χωρών μελών .

7.Ποιος ή ποιοι είναι οι κίνδυνοι;

-Ο κίνδυνος θα δημιουργηθεί από τη στιγμή που κάποιοι επιχειρήσουν – με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- να ποδηγετήσουν τη νέα μεγάλη Ευρώπη δημιουργώντας διευθυντήρια ή οτιδήποτε άλλο. Πρέπει όλες οι χώρες στον νέο καταστατικό χάρτη της Ευρώπης να είναι ισότιμες σε όλες τις βασικές αποφάσεις. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι οι μεγάλες χώρες δεν θα έχουν μεγαλύτερο πολιτικό βάρος, όμως τουλάχιστον στα βασικά εκεί που κρίνονται τα εθνικά συμφέροντα μιας χώρας, να υπάρχει ισοτιμία.

8.Με το θέμα της διεύρυνσης κ. Κουκιάδη τι γίνεται; Θα προχωρήσει κανονικά ή θα κολλήσει καί πάλι στο θέμα της Κύπρου; 

-Καταρχήν θα πρέπει να τονίσουμε ότι το ένα θέμα δεν εξαρτάται από το άλλο αφού η απόφαση για την ένταξη νέων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δεδομένη και θα υλοποιηθεί το 2004.
Σε ό,τι αφορά τις άλλες χώρες που είναι δώδεκα, θα εξαρτηθεί καθαρά από τα κριτήρια που ισχύουν για όλες τις υπό ένταξη χώρες και κυρίως τα κριτήρια της οικονομίας. 
Για την Κύπρο τώρα που φαντάζομαι ότι καίει περισσότερο – καταρχήν θα πρέπει να πούμε ότι είναι από τις χώρες που κατά κύριο λόγο εκπληρώνει όλες τις προϋποθέσεις που έχει θέσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την ένταξη τους. Από εκεί και πέρα – και αυτό είναι η άποψη της Κομισσιόν- η Κύπρος έχει όλες τις δυνατότητες να μπει στην ΕΕ και δεν αποτελεί κανενός είδους προϋπόθεση η λύση του πολιτικού της ζητήματος. Αυτό πλέον έχει ξεκαθαρίσει κι από απορρέει από το Ελσίνκι – είναι να καταβάλλουν και οι δυο πλευρές προσπάθειες, πρίν από το 2004, να βρουν μια λύση στο πολιτικό τους πρόβλημα. 
Αυτό όμως δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι αποτελεί προϋπόθεση για την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ. Προσωπικά πιστεύω ότι από τη στιγμή που θα μπει η Κύπρος μέσα στην Ευρώπη, σταδιακά θα λυθεί και το εσωτερικό πρόβλημα που υπάρχει σήμερα. Θα έχουμε δηλαδή ένα είδος «αυτόματης εξομάλυνσης» διότι και οι Τουρκοκύπριοι κατά βάθος πιστεύω ότι την θέλουν αυτήν την εξέλιξη που θα τους ανοίξει τις δυνατότητες τόσο στις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις όσο και στην ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και αγαθών.

9.Τώρα τελευταία μπήκε και το θέμα του λεγόμενου «Ευρωστρατού» που και πάλι συνδέεται με τη στάση της Τουρκίας. Θα προχωρήσει το εγχείρημα και ποια πιστεύετε ότι θα είναι η στάση του ΝΑΤΟ;

-Κοιτάξτε καταρχήν πιστεύω ότι όπως γίνεται συνήθως και εδώ έχουν χρησιμοποιηθεί φράσεις που ξεπερνάνε την πραγματικότητα. Το ξέρετε κι εσείς πολύ καλά ότι ουσιαστικά, δεν πρόκειται για στρατό που θα διασφαλίσει τα σύνορα της ΕΕ με πολέμους και άλλα παρόμοια. Δεν είναι αυτός ο στόχος. Ο στόχος είναι να διαχειρίζεται κρίσεις όπως αυτή στο Κόσοβο και σε έναν ρόλο περισσότερο αστυνομίας παράς στρατού να αποτρέπει τις σφαγές ή τους πολεμίους. Τώρα σε ότι αφορά το θέμα της Τουρκίας, νομίζω ότι υπάρχει μια παρανόηση που προήλθε από ένα έγγραφο που των υπουργών άμυνας της Αγγλίας , της Γερμανίας και των ΗΠΑ που μιλούσε για μια άτυπη συμφωνία στο θέμα του τρόπου που θα λαμβάνονται οι αποφάσεις στον Ευρωστρατό.
Νομίζω ότι δεν υφίσταται κανένα ζήτημα , αφού το πλαίσιο λειτουργίας της ΕΕ είναι σαφές. Καμία απόφαση που αφορά τον Ευρωστρατό ή οποιοδήποτε άλλο εσωτερικό θέμα της Ένωσης δεν μπορεί να φορά μη μέλη της.

10.Ποιο όμως είναι το θέμα από τη στιγμή που η Ευρώπη θα αποφασίσει να χρησιμοποιήσει αυτούς τους 60.000 στρατιώτες -γιατί τόση περίπου θα είναι η δύναμη – θα πρέπει τις περισσότερες φορές να χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ αφού ο ευρωπαϊκός στρατός δεν έχει δικές του εγκαταστάσεις.

Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να συμφωνήσει και το ΝΑΤΟ-κι εδώ ακριβώς είναι που εμπλέκεται η Τουρκία η οποία ως μέλος του ΝΑΤΟ θα πρέπει να συμφωνήσει κι αυτή.
Προσωπικά, αν και δεν είμαι στο Υπουργείο Εξωτερικών, για να έχω πιο υπεύθυνη άποψη – πιστεύω ότι κατά το μέτρο που η χρήση των εγκαταστάσεων του ΝΑΤΟ χρειάζεται τη σύμφωνη γνώμη όλων των μελών του τότε η Τουρκία θα παίξει ένα ρόλο. 
Στο θέμα όμως της λήψης των αποφάσεων για τη λειτουργία του ευρωστρατού , η Τουρκία δεν θα μπορεί να παίξει κανέναν απολύτως ρόλο.