Συνέντευξη  του Ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ καθηγητή Ιωάννη Δ. Κουκιάδη  στην εφημερίδα "Αγγελιαφόρος της Κυριακής" καί στον δημοσιογράφο κ.Ιωνα Τσώχο σχετικά με το ασφαλιστικό σύστημα 

Τίτλος συνέντευξης:"Υπάρχουν οι κοινά αποδεκτές λύσεις για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος"

                         Ημερομηνία δημοσίευσης 25.03.2002 


1)Τα «σκληρά» μέτρα που προτάθηκαν στην Σύνοδο της Βαρκελώνης για το Ασφαλιστικό, ξένισαν πολλούς. Ένα ακόμη δείγμα ότι σοσιαλιστικές και μη κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. βαδίζουν πλέον στον δρόμο του νεοφιλελευθερισμού;

-Η ερώτηση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική από πολιτική άποψη. Χαίρομαι ιδιαίτερα που την κάνατε, γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να αποσαφηνίσουμε τη σύγχυση που επικρατεί σήμερα ανάμεσα στα συντηρητικά κόμματα και στις σοσιαλιστικές κυβερνήσεις. Το ότι οι σχέσεις αυτές και οι μεταξύ τους διαφορές δεν μπορεί να είναι οι ίδιες που ήταν στο παρελθόν είναι και αυτονόητο και αναγκαίο από τη στιγμή που παρεισέφρησαν νέοι παράγοντες στα κοινωνικά και οικονομικά πράγματα. 
Το σημείο προσέγγισης σήμερα είναι ότι και οι δύο πλευρές πιστεύουν στην ανάγκη λειτουργίας της αγοράς για να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη και στο ότι η ιδιωτική επιχείρηση συνιστά βασικό τροφοδότη της απασχόλησης . Από εκεί και πέρα η διαφορά είναι σαφέστατη. Οι νεοφιλελεύθεροι στηρίζονταν πάντα στους νόμους της αγοράς, οι σοσιαλιστές τους συμπληρώνουν με τους μηχανισμούς αναδιανομής και στήριξης της ουσιαστικής ισότητας, των οποίων παραμένουν βασικοί θεματοφύλακες.Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τις πολιτικές διαμάχες στο Ευρωκοινοβούλιο. Σε κάθε κρίσιμο νομοθετικό κείμενο οικονομικού ή κοινωνικού περιεχομένου η Ευρωπαϊκή Σοσιαλιστική ομάδα μαζί με την υπόλοιπη Αριστερά είναι εκείνη που προτάσσει τις καθαρές κοινωνικές προσεγγίσεις. Το γεγονός ότι δεν έχει πλειοψηφία την αναγκάζει σε ατέρμονους συμβιβασμούς προκειμένου να βγει ένα τελικό κείμενο. Έτσι για να φέρω ένα τελευταίο παράδειγμα από τη Σύνοδο της Βαρκελώνης, με βάση την έκθεση του Σοσιαλιστή Bullmann στην οποία τίθενται φραγμοί στην νεοφιλελεύθερη επέλαση του Αθνάρ και του Μπερλουσκόνι, χρειάστηκαν να γίνουν αρκετές τροποποιήσεις προκειμένου αυτή να ψηφιστεί. Παρόλα αυτά καταψηφίστηκε από 192 Ευρωβουλευτές από τις πολιτικές ομάδες που εκφράζουν το συντηρητικό χώρο ενώ δεν έγινε δυνατό να ψηφιστούν μια σειρά από προτάσεις της σοσιαλιστικής ομάδας για το ρόλο των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας. Όσο διατηρείται η πλειοψηφία των σοσιαλιστικών κυβερνήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τα μέτρα θα είναι ισορροπημένα και όχι σκληρά. Έτσι και στη Βαρκελώνη η αρχική πρόβλεψη με βάση τις προτάσεις της Ισπανίας ήταν να ληφθούν σκληρότερες αποφάσεις, που τελικώς νομίζω απετράπησαν . Ειδικότερα για το ασφαλιστικό προβλέπεται με ελαστικότητα αντί της άμεσης παράτασης του ορίου ηλικίας η προοδευτική παράταση για πέντε χρόνια μέχρι το 2010 και η χορήγηση πλεονεκτημάτων για την εκούσια παραμονή των ηλικιωμένων στην αγορά εργασίας.

2)Ελαστικότητα είδαμε και στις ρυθμίσεις Ρέππα. Για το δικό μας ασφαλιστικό σύστημα θα μπορέσουν τα μέτρα να εξασφαλίσουν βιωσιμότητα των μέτρων καί εργασιακή ειρήνη;

-Η Μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού Συστήματος όχι μόνο δεν πρέπει να τρομάζει αλλά πρέπει να αποτελεί βασική διεκδίκηση των εργαζομένων . Κανένα σύστημα δεν επιβιώνει αν δεν προσαρμόζεται. Προσαρμογή του Ασφαλιστικού συστήματος δεν σημαίνει να αρθούν οι αρχές της αναδιανομής και κοινωνικής αλληλεγγύης που το στηρίζουν, αλλά η στερέωση της βιωσιμότητάς του και η βελτίωση της ποιότητάς του. Όπως φαίνεται και από την πρόσφατη εξέλιξη του διαλόγου στη Ελλάδα, από τη στιγμή που αρθούν οι αμφισβητήσεις ως προς τον κοινό στόχο, κοινά αποδεκτές λύσεις υπάρχουν. Αυτό έδειξε άλλωστε και η επιτυχία του διαλόγου σε πολλές άλλες χώρες. Αρκεί να γίνει κατανοητό ότι δεν υπάρχουν κεκτημένες ρυθμίσεις αλλά κεκτημένες αρχές.

Ενέργεια 
3)Από την μια τα «αντεργατικά» μέτρα για το Ασφαλιστικό, και από την άλλη η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Ποιες οικονομικές επιπτώσεις αναμένεται να έχει αυτή;

-Ένας από τους στόχους της Συνόδου Κορυφής της Βαρκελώνης ήταν η πλήρης απελευθέρωση της αγοράς εργασίας. Αυτός ο στόχος της Ισπανικής Προεδρίας που τη διαχειρίζεται συντηρητική κυβέρνηση, δεν επιτεύχθηκε χάρη ακριβώς στο φραγμό που έθεσαν οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις. Υπενθυμίζω χάρη σ΄ αυτές μπήκε η παράγραφος 31 στα συμπεράσματα όπου παράλληλα με την κατάργηση των εμποδίων στη δημιουργία ή στη διατήρηση μιας θέσης απασχόλησης που ήταν απαίτηση των νεοφιλελεύθερων προστέθηκε η ρήτρα ‘’με την προϋπόθεση να διατηρηθούν οι κανόνες υψηλής προστασίας , συμφυείς με το Ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο.’’ Είναι αυτονόητη μετά από όλα αυτά η απάντηση για το ποιος είναι ο συνεχιστής του κοινωνικού μοντέλου. Έτσι και για την αγορά ενέργειας χάρη στις σοσιαλιστικές δυνάμεις απετράπη η πλήρη απελευθέρωση και συγκεκριμένα η απελευθέρωση για την ηλεκτροδότηση των νοικοκυριών, ενώ παράλληλα αναβλήθηκε για το 2003 η λήψη νέων μέτρων προκειμένου να μελετηθούν οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, να διερευνηθεί η διασφάλιση της συνέχειας της τροφοδοσίας για να μην έχουμε περιπτώσεις ανάλογες με αυτήν της πτώχευσης της Ηλεκτρικής Εταιρείας της Καλιφόρνιας και να εξασφαλιστεί η προστασία ευάλωτων ομάδων πληθυσμού και υποβαθμισμένων περιοχών. Τα σοσιαλιστικά κόμματα θα διατηρήσουν την ηγεμονία τους κατά το μέτρο που ξεπερνούν την αμυντική στάση και παίρνουν την πρωτοβουλία για τις μεταρρυθμίσεις.

4)Η Ελλάδα επωμίζεται την ιστορική ευθύνη να προωθήσει μέσω της Προεδρίας του πρώτου εξαμήνου του 2003, βασικές επιλογές προς την κατεύθυνση της οικονομικής ενοποίησης. Πώς θα μπορέσουν να παντρευτούν ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή;

-Από τις προσεχείς Προεδρίες μέχρι τις νέες εκλογές του Ευρωκοινοβουλίου τον Ιούνιο του 2004 η Ελληνική Προεδρία θα είναι η μόνη που θα τη χειριστεί σοσιαλιστική Κυβέρνηση. Για το θέμα αυτό έγινε ευρεία συζήτηση στην Ευρωπαϊκή σοσιαλιστική ομάδα όπου είχα τη δυνατότητα να υποστηρίξω ότι πρέπει να γίνει ευρεία προσπάθεια στήριξης της Ελληνικής Προεδρίας. Ήδη και μόνο από τα πορίσματα της Συνόδου της Βαρκελώνης διαβλέπει κανείς εύκολα την τάση για μεταφορά λήψης σοβαρών αποφάσεων. Η Ελληνική Προεδρία αποτελεί για την ευρωπαϊκή σοσιαλιστική ομάδα την τελευταία ελπίδα μέχρι τις εκλογές του 2004 για να μην ανατραπεί ο ιστορικός συμβιβασμός της Συνόδου της Λισσαβώνας, μια ανατροπή που είναι στο στόχαστρο των συντηρητικών κυβερνήσεων , και για να εδραιωθεί η προοπτική του νέου κοινωνικού κράτους.

Κίνημα Γέβοβας
5)Οι απανταχού της Ευρώπης «Γενοβέζοι» έκαναν αισθητή την παρουσία τους και στην Βαρκελώνη. Έχουν δίκιο που φωνάζουν κατά των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιεί η Ε.Ε.;

-Η παρουσία των ‘’Γενοβέζων’’ δείχνει κάτι το αυτονόητο. Παγκοσμιοποίηση της οικονομίας χωρίς παγκοσμιοποίηση των κοινωνικών προβλημάτων δεν νοείται. Το μονοπώλιο των φιλελεύθερων για την παγκοσμιοποίηση βρήκε τον αναγκαίο φραγμό. Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία παράλληλα με τους νόμους της αγοράς χρειάζεται και τους κοινωνικούς νόμους και γι αυτό η Ευρωπαϊκή σοσιαλιστική ομάδα μετά και από δική μου πρόταση θέτει ως στόχο την αναβάθμιση του ρόλου της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.

6)Με δεδομένη και την ατζέντα της ελληνικής Προεδρίας είναι δεδομένο ότι οι «Γενοβέζοι» θα συρρεύσουν και στην Θεσσαλονίκη. Πώς οφείλει να κινηθεί η ελληνική κυβέρνηση για να αποφευχθεί ο «χαμός»; «Φακελώνοντας» και αυτοί, σαν την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι;

-Οι δημόσιες συναθροίσεις ευρωπαίων πολιτών κατά τη διάρκεια συνόδου κορυφής όχι μόνο δεν πρέπει να τρομάζουν αλλά αποτελούν ίσως μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην πορεία της ευρωπαϊκής ένωσης. Συνιστούν το πιο απτό παράδειγμα συμμετοχής ευρωπαίων πολιτών στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση . Μ΄ αυτή την έννοια πρέπει να ενθαρρύνονται και όχι να αποθαρρύνονται τέτοιες εκδηλώσεις. Η Ελληνική Κυβέρνηση θα πρέπει να βρει τρόπους ,όταν θα ασκεί την Προεδρία, για να δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τους οργανωτές των εκδηλώσεων αυτών και να θεσμοθετήσει πριν από τη Σύνοδο ανοικτό διάλογο με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών.

7)Το κομβικό σημείο για την περαιτέρω πορεία της Ευρώπης είναι η Συντακτική Συνέλευση. Τα αποτελέσματα της Συνθήκης της Νίκαιας, παρά τις ελπίδες πολλών, ήταν μάλλον πενιχρά. Φοβάστε ότι η ίδια ατολμία θα κυριαρχήσει και σε αυτήν την περίπτωση;

-Για τη Συντακτική Συνέλευση είχα την ευκαιρία να πω δημόσια τις απόψεις μου και άλλοτε και βέβαια θα επανέλθουμε πολλές φορές στο θέμα αυτό. Περιορίζομαι να πω ότι αυτή είναι καταδικασμένη να πετύχει.


Κύπρος και Ευρωστρατός
8)Θεωρείτε ότι και μετά τις τελευταίες δηλώσεις Φερχόιγκεν. Η διεύρυνση της Ε.Ε. με συμμετοχή της Κύπρου θα πραγματοποιηθεί «ανεπιστρεπτί» μέσα στο 2002;

-Η πορεία ένταξης της Κύπρου στην ευρωπαϊκή Ένωση προχωρεί με απόλυτη επιτυχία και όλη η διαδικασία θα τελειώσει μέχρι τι Δεκέμβριο του 2002. Το κλίμα είναι ιδιαίτερα θετικό στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στη Επιτροπή . Από την πλευρά μας χρειάζεται μέχρι και την Ελληνική Προεδρία, όπου θα ληφθούν οι πρώτες κρίσιμες αποφάσεις, απόλυτη ηρεμία. Με αυτά τα δεδομένα οποιαδήποτε σκέψη για πρόωρες εκλογές θα πρέπει να θεωρηθεί ότι προσφέρει κακή υπηρεσία.

9)Πώς απαντάτε στις αιτιάσεις της Ν.Δ ότι η κυβέρνηση «πιάστηκε στον ύπνο» στο θέμα του ευρωστρατού;

-Είναι ανεκτό σε μια δημοκρατία η αντιπολίτευση να εκμεταλλεύεται διάφορες φαινομενικές καταστάσεις και να δημιουργεί εντυπώσεις . Στο θέμα του Ευρωστρατού κάποιες κυβερνήσεις προέβησαν σε κοινές διαπιστώσεις με την Τουρκία. Τίποτε παράξενο και τίποτε πρωτότυπο . Όταν αυτές οι διαπιστώσεις δημοσιοποιήθηκαν και κυρίως όταν επιχειρήθηκε αυτές να αποτελέσουν τη βάση για απόφαση του ευρωπαϊκού Συμβουλίου η Ελληνική Κυβέρνηση αντέδρασε και το έγγραφο αποσύρθηκε. Η συζήτηση ξεκίνησε από μηδενική βάση.