Συνέντευξη  του Ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ καθηγητή Ιωάννη Δ. Κουκιάδη  στην εφημερίδα "Πρώτη" του Βόλου

Τίτλος συνέντευξης:"Η Ευρωπαική Ενωση διευρύνεται-να μη χάσουμε το στοίχημα με την Ιστορία"

              Ημερομηνία δημοσίευσης 26.05.2002

Η επικείμενη διεύρυνση είναι μια μαζική διεύρυνση και βέβαια δεν έχει καμία σχέση με τις διευρύνσεις που έγιναν στο παρελθόν. Δέκα χώρες,  Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λεττονία, Λιθουανία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, θα ενταχθούν με το πρώτο κύμα το 2003, ακολουθούν Σλοβενία και Ρουμανία που δεν μπόρεσαν να ετοιμαστούν όπως οι άλλες χώρες με την ίδια ταχύτητα. Υπάρχει και μια δέκατη τρίτη η Τουρκία, για την οποία δεν έχει αρχίσει η ενταξιακή διαδικασία, γιατί η ίδια ακόμη δεν έχει αποφασίσει αν θέλει να εξευρωπαϊστεί αλλά εν δυνάμει μπορεί να καταστεί υποψήφια. Όλο το εγχείρημα συνιστά  ένα κοσμογονικό γεγονός από πολιτική και ιστορική άποψη, ενώ παράλληλα, οι προεκτάσεις του αγγίζουν την καθημερινότητα του καθενός μας μέχρι και το καλάθι της νοικοκυράς. 

Από την Ευρώπη των έξι, μια μικρή ομάδα πλούσιων χωρών, περνούμε στην Ευρώπη των εικοσιπέντε ετερόκλητων κρατών και αύριο των εικοσιεπτά γεγονός που υλοποιεί τον πολιτικό στόχο της μεγάλης Ευρώπης. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης, ετοιμάζεται η Ένωση της Ηπείρου εγκαταλείποντας πίσω τις διαιρέσεις της ανατολικής και δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, Δύσης και Βυζαντίου, Βορρά και Νότου μέχρι και την πρόσφατη διαίρεση σε ανατολικό και δυτικό μπλόκ.

Το πρώτο ερώτημα που τίθεται άμεσα είναι ποια τα σύνορα αυτής της Ευρώπης και πως θα προσδιοριστούν; με γεωγραφικούς, πολιτιστικούς ή ιστορικούς όρους;

Είναι αλήθεια το εγχείρημα της μεγάλης Ευρώπης επισπεύσθηκε, παρότι δεν ήταν ώριμες οι συνθήκες, για πολιτικούς κυρίως λόγους. Η τραγική εμπειρία από τα Δυτικά Βαλκάνια έπεισε τους ευρωπαίους  ότι μόνο αν μπουν οι διάφορες χώρες κάτω από την ίδια ομπρέλα, θα πειστούν να εγκαταλείψουν τις αμαρτίες του παρελθόντος με εθνικιστικές αναζητήσεις, την καταδίωξη μειονοτήτων και τις ανακατατάξεις συνόρων και να δουν το μέλλον τους στη νέα βάση της μεταξύ τους  εταιρικής σχέσης.

Η διαδικασία της διεύρυνσης κρατά ήδη μια δεκαετία κατά την οποία οι χώρες αυτές υποχρεώθηκαν υπό τον έλεγχο του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου, σε κοινωνικές, οικονομικές και νομικές μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο, αυτό που αποκαλούμε «αποδοχή του κοινοτικού κεκτημένου». Με απλά λόγια αυτό σημαίνει για τις μεν υπό ένταξη χώρες ένας αγώνας δρόμου για μεταρρυθμίσεις, για τη δε Ευρωπαϊκή Ένωση με την επέκταση των δικών της προτύπων και πρώτα απ’ όλα την ενιαία αγορά, οικονομική και κοινωνική ηγεμονία. Έτσι περιορίστηκαν οι φυγόκεντρες δυνάμεις, το δε όλο το θέμα της ηγεμονίας στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία τίθεται σε νέες βάσεις με κυριότερες απ ‘όλες τον περιορισμό της ηγεμονίας των ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι η διεύρυνση της Ευρώπης συμπίπτει με τη Συντακτική Συνέλευση για την  πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.

Όσον αφορά τις επιπτώσεις στον μικρόκοσμο και συγκεκριμένα στην καθημερινή μας σύγχρονη ζωή και στη χώρα μας γενικότερα, αυτές θα γίνουν σταδιακά αισθητές. Το πρώτο και μεγάλο θέμα που θα ανακύψει θα είναι η αναδιανομή πόρων .

Οι χώρες αυτές επί του παρόντος εισάγουν φτώχεια στην Ευρώπη και έτσι λογιστικά οι παλιές περιφέρειες της Ευρώπης από φτωχές θα γίνουν πλουσιότερες συγκριτικά πάντοτε με τις νέες χώρες. Αυτό σημαίνει για την Ελλάδα ότι θα πάψει να έχει την προνομιακή μεταχείριση στην διανομή των πόρων.

Τα περίφημα πακέτα και οι επιδοτήσεις, είτε αφορούν τη γεωργία είτε διάφορους κοινωνικούς τομείς θα τεθούν σε νέα βάση. Έτσι η μεγάλη πολιτική μάχη που επίκειται είναι ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις που θεωρούν την πολιτική κοινωνικής συνοχής ως προϋπόθεση για την επιτυχία του εγχειρήματος της διεύρυνσης και εμμένουν στην ενίσχυση των πολιτικών αναδιανομής και στις πολιτικές δυνάμεις που πιστεύουν ότι η λειτουργία της μεγάλης αγοράς από μόνη της  και η επανεθνικοποίηση ορισμένων κοινωνικών στόχων θα λύσουν καλύτερα το πρόβλημα. Η άνοδος των ακροδεξιών και συντηρητικών δυνάμεων στις πλούσιες χώρες, ενισχύει τη δεύτερη εκδοχή.

Από την άλλη μεριά, η χώρα μας θα μπει σε έναν πρωτόγνωρο ανταγωνισμό και δεν πρέπει να χάσει αυτό το στοίχημα με την ιστορία. Θα πρέπει να κινητοποιήσει όλες τις παραγωγικές δυνάμεις για να μην επιτρέψει στις νεοεισερχόμενες χώρες να την προσπεράσουν και να χάσει το πλεονέκτημα του προβαδίσματος. Έχουμε περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ανάγκη να αναζητήσουμε τον οδικό χάρτη του εκσυγχρονισμού. Η απασχόληση και η ευημερία του καθενός μας, όσο ποτέ άλλοτε, θα εξαρτηθεί από τις επιδόσεις μας στη νεωτερικότητα. Σ’ αυτό το πεδίο θα κριθεί η πολιτική μάχη στον τόπο μας στο άμεσο μέλλον. Άλλωστε οι νέες αγορές που ανοίγονται δεν θα πρέπει να μονοπωληθούν από τις πλούσιες χώρες της Δύσης.

Τέλος, αλλά ίσως και το σημαντικότερο, η διεύρυνση για τη χώρα μας σημαίνει ενσωμάτωση της Κύπρου, ως μόνου κυρίαρχου κράτους, στο ευρωπαϊκό σύστημα εξουσίας. Εξάλλου, η αποδοχή του κεκτημένου των ελευθεριών της ελεύθερης μετακίνησης, θα βοηθήσει σταδιακά και τους Τουρκοκυπρίους να δουν υπό άλλη γωνία το όλο πρόβλημα. Η επίλυση του Κυπριακού αλλάζει τροχιά.

Μέχρι το τέλος αυτού του έτους θα έχει κλείσει όλος ο φάκελος της διεύρυνσης και το 2003 θα έχουν ληφθεί οι σχετικές αποφάσεις όπως άλλωστε και αποφάσεις για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης. Η ιστορία το θέλησε η Ελλάδα στις κορυφαίες αυτές στιγμές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να ασκεί πρωταγωνιστικό ρόλο με την ανάληψη της προεδρίας της Ε.Ε. Στην κρίσιμη αυτή περίοδο, απαιτείται πολιτική ηρεμία στον τόπο μας και συσπείρωση περί την κυβέρνηση γιατί το παραμικρό λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίο.