Εισήγηση του Ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ καθηγητή Ιωάννη Δ. Κουκιάδη για την εκδήλωση που διοργανώνει ο Δήμος Νεάπολης σε συνεργασία με τους Δήμους Αμπελοκήπων, Θέρμης, Σταυρούπολης, Πολίχνης με θέμα ''Η Συμβολή της Αυτοδιοίκησης στην ενίσχυση της απασχόλησης ''.
Θέμα εισήγησης ''Οι Ευρωπαϊκές Πολιτικές για την ενίσχυση της απασχόλησης και τα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης ''

Θεσσαλονίκη, 26 Μαΐου 2001

"H τοπική διάσταση της απασχόλησης"

1)Για να γίνουν περισσότερο κατανοητά αυτά τα οποία θα αναπτύξουμε στη συνέχεια πρέπει να έχουμε διαρκώς υπόψη το πολιτικό περιβάλλον στο οποίο βρισκόμαστε.Η μεταφορά εθνικής εξουσίας από τα Κράτη -Μέλη που συνεπάγεται μια ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ ΕΕ και εθνικών κρατών στηρίζεται σε μια γενικότερη αρχή που δεν είναι άλλη από την αρχή της επικουρικότητας. Αυτό σημαίνει ότι ό,τι μπορεί να γίνεται καλύτερο σε τοπικό επίπεδο αποφεύγεται να γίνει σε ανώτερο επίπεδο. Έτσι οδηγούμαστε σε ένα σύστημα αποκεντρωμένης διοίκησης που ισχύει όχι μόνο στις σχέσεις ΕΕ και κρατών αλλά και στις σχέσεις κρατών και περιφερειών καθώς και τοπικής αυτοδιοίκησης.

Η αποκέντρωση λοιπόν ανάγεται σε συστατικό στοιχείο της μοντέρνας διακυβέρνησης και αποτελεί τη νέα μεγάλη πρόκληση την οποία καλούνται να αντιμετωπίσουν οι τοπικές κοινωνίες.

Αυτή η αποκέντρωση θεσμών και διοίκησης μεταφέρεται και στην πολιτική απασχόλησης. Η ΕΕ υποστηρίζει πειραματικές ενέργειες για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο για την απασχόληση, και έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή μια σειρά από μεθόδους και μέσα για την στήριξη αυτών των πρωτοβουλιών. Το βασικότερο κείμενο είναι η ανακοίνωση της Επιτροπής του Απριλίου του 2000 με τίτλο "Τοπική δράση για την απασχόληση- η τοπική διάσταση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση".Το κείμενο αυτό ήρθε προς συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο και την ώρα αυτή βρίσκεται στο πρώτο στάδιο συζήτησης από την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων στην οποία συμμετέχω κι εγώ και στη συνέχεια θα φτάσει στην ολομέλεια, μπορώ όμως να πω από τώρα ότι έτυχε ευμενούς υποδοχής περιλαμβανομένων και των αριστερών πολιτικών ομάδων. Σκοπός του δεν είναι να θέσει σε εφαρμογή ένα ξεχωριστό πρόγραμμα δράσης ή νέες πηγές χρηματοδότησης αλλά να παροτρύνει τους εμπλεκόμενους στην ευρωπαική πολιτική για την απασχόληση να συνεκτιμήσουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις ευκαιρίες για την απασχόληση που προσφέρονται από την τοπική δράση.

Προς την ίδια πολιτική της ενίσχυσης της τοπικής διάστασης για την απασχόληση ευθυγραμμίζονται οι χρηματοδοτήσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και οι κατευθυντήριες γραμμές στα νέα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την απασχόληση. Απαιτείται λοιπόν μια συνολική, σφαιρική και συνδυασμένη ανάλυση αυτής της στρατηγικής προκειμένου οι τοπικοί φορείς να αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατό τις ευκαιρίες που προσφέρονται, συμβάλλοντας έτσι στη διαδικασία δημιουργίας θέσεων απασχόλησης.

2) Η Ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση στηρίζεται ως γνωστόν σε τέσσερις άξονες και ο καθένας από αυτούς υλοποιείται διαμέσου μιας πλειάδας μέτρων. Οι άξονες αυτοί είναι γνωστοί. Τους υπενθυμίζω: α)πρόκειται για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας , β)την ανάπτυξη του επιχειρηματικού πνεύματος, γ)την ενθάρρυνση προσαρμογής των επιχειρήσεων, και δ)την ενίσχυση της πολιτικής των ίσων ευκαιριών, που επεκτάθηκε από την απαγόρευση των διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών στην απαγόρευση κάθε είδους διάκρισης με βάση τη φυλετική καταγωγή, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις, τις αναπηρίες και ακόμη τις σεξουαλικές προτιμήσεις.

Αν εξαιρέσουμε τον τελευταίο αυτό άξονα που φαίνεται πιο ουδέτερος πολιτικά, γιατί έχει ως κύριο στόχο την ανάπτυξη του ενεργού πληθυσμού που αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών συστημάτων, οι τρεις άλλοι άξονες έχουν μπει, όπως γνωρίζετε, στο στόχαστρο πολιτικής αντιπαράθεσης, της αριστερής και φιλελεύθερης προσέγγισης. Με άλλα λόγια θεωρούνται ως επιβολή φιλελεύθερων επιλογών.

Ωστόσο η αρχική αυτή τοποθέτηση δεν είναι η κυριαρχούσα πολιτική αντίληψη στην Ευρώπη ούτε ακόμη αυτών που αμφισβητούν τον "τρίτο δρόμο" ή το "νέο κέντρο" .Έτσι η αριστερή πλέον προσέγγιση δεν στοχεύει πλέον στο να αρνηθεί την πολυσυζητημένη απασχολησιμότητα ή την ανάπτυξη του πνεύματος του επιχειρείν είτε ακόμη την ενθάρρυνση της προσαρμογής των επιχειρήσεων που θεωρούνται αναγκαίες συνέπειες των νέων παραγωγικών σχέσεων που η άυλη οικονομία επιβάλλει, αλλά στοχεύει στην αναδιάταξη της προστασίας προκειμένου οι νέες επιλογές του κεφαλαίου να συνδυαστούν με τις αρχές του κοινωνικού κράτους.

3) Οι επεμβάσεις σε τοπικό επίπεδο θεωρούνται όσο και να φαίνεται περίεργο μια μορφή απάντησης στην παγκοσμιοποίηση, απάντησης τόσο στο άνοιγμα των αγορών όσο και στη συγκέντρωση του κεφαλαίου που αυτή συνεπάγεται.
Οι τοπικοί παράγοντες αναπτύσσουν στρατηγικές που βασίζονται στην εκμετάλλευση συγκεκριμένων τοπικών πλεονεκτημάτων τα οποία και γνωρίζουν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον. Οι μεταβολές του συστήματος παραγωγής και οι δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας καθιστούν σε πολλές περιπτώσεις πιο εύκολη την αξιοποίηση ενδογενών τοπικών συστημάτων παραγωγής από μικρές επιχειρήσεις. Για να το πετύχουν αυτό πρέπει να συντονίσουν οι τοπικοί φορείς τις τοπικές στρατηγικές με την γενικότερη στρατηγική για απασχόληση που αναφέραμε πιο πάνω, την οποία δεν μπορούν ετσι να ξεπεράσουν. Το εθνικό σχέδιο ΕΣΔΑ περιέχει αναφορές για την περιφερειακή διάσταση της απασχόλησης. Πρέπει ακόμη να αναζητηθούν οι τρόποι με τους οποίους μπορούν να γίνουν αποτελεσματικές οι τοπικές αυτές επεμβάσεις.
Ένα είναι βέβαιο, ότι η τοπική δράση για την απασχόληση αναβαθμίζεται και η αυτοδυναμία των τοπικών διαδικασιών αναδεικνύεται στη νέα πρόκληση για την αυτοδιοίκηση.
Η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί με βάση τα στατιστικά στοιχεία σε ορισμένες χώρες που έγκαιρα προσανατολίστηκαν προς την αποκέντρωση έναν από τους σημαντικότερους εργοδότες σε τοπικό επίπεδο. Στις βόρειες χώρες τα ποσοστά δαπανών φτάνουν στο 33% με 34 % του ΑΕΠ ενώ σε ορισμένες χώρες του Νότου πέφτουν κάτω από το 10%. Αντίστοιχα η συμβολή στον ενεργό πληθυσμό των τοπικών πρωτοβουλιών κυμαίνεται σε ποσοστό από 20% -40% στον δήμο του Βερολίνου.
Με τις εξελίξεις αυτές οι τοπικές αρχές συχνά θεωρούν ότι θα κληθούν να λογοδοτήσουν για θέματα απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής. Οι πολίτες κρίνουν τους τοπικούς άρχοντες, όπως λέει η Ανακοίνωση, και με βάση τα επιτεύγματα τους στον τομέα της απασχόλησης.
Στους αγροτικούς και ημιαστικούς δήμους καλούνται να παράσχουν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και ευκαιρίες απασχόλησης στον πληθυσμό προκειμένου να τον συγκρατήσουν, ενώ στους αστικούς έχουν αναπτυχθεί πρόσφατα πολλές άλλες πρωτοβουλίες όπως παροχή βοήθειας σε νέους που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εύρεσης εργασίας αλλά και επαγγελματικός προσανατολισμός, επαγγελματική κατάρτιση, άμεση υποστήριξη δημιουργίας θέσεων εργασίας. Δημιουργούνται ακόμη νέες δημοτικές δομές όπως κέντρα υποδοχής, τοπικά προγράμματα ανταλλαγής θέσεων εργασίας , επιχειρήσεις ένταξης στην αγορά εργασίας, προγράμματα εναλλασσόμενης κατάρτισης , ενιαία κέντρα επαφής κτλ.
Το νέο κομμάτι των δραστηριοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης την καθιστά βασικό εταίρο για την επιτυχία της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση. Αυτό σημαίνει ότι με μια κατάλληλα δυναμική πολιτική αλλά και έγκυρη πληροφόρηση -που συνιστά και το μεγάλο έλλειμμα για πολλούς δήμους-θα πρέπει να ενισχυθούν οι τοπικές πρωτοβουλίες και να περιορίζουν το μονοπώλιο των εθνικών πρωτοβουλιών γεγονός που θα τους επιτρέψει να διεκδικήσουν πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή στα διανεμόμενα κονδύλια .
Ορθά επισημαίνεται λοιπόν ότι ένα θέμα προς συζήτηση είναι το πως η τοπική αυτοδιοίκηση που αποτελεί πρώτο επίπεδο δημοκρατικά εκλεγμένης διοίκησης, μπορεί να αξιοποιήσει τον ενωτικό της ρόλο σε τοπικό επίπεδο , δηλαδή να συμπράξει με νέους κατάλληλους μηχανισμούς που πρέπει να επινοήσει με όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς προκειμένου να προωθήσει την απασχόληση. Πολλοί από τους τομείς που αποτελούν πιθανές πηγές δημιουργίας απασχόλησης εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Στον βαθμό με τον οποίο θα ενσωματώσει η ΤΑ στις τοπικές πολιτικές τη διάσταση της απασχόλησης αντίστοιχα θα διεκδικήσει και τα ανάλογα ποσά χρηματοδότησης που προβλέπονται στα μέτρα που λαμβάνονται στο πλαίσιο των τεσσάρων αξόνων που περιέχει η ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση.
Να λοιπόν γιατί είναι αναγκαία η σύνδεση των τοπικών πολιτικών απασχόλησης με την εθνική και ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση .

4)Ειδικότερα επισημαίνεται ο μεγάλος ρόλος που μπορεί να παίξει η τοπική αυτοδιοίκηση στον δεύτερο άξονα που είναι η ανάπτυξη του πνεύματος του επιχειρείν και εδώ είναι που νομίζω ότι χρειάζεται να γίνει η μεγάλη τομή. Στην παραδοσιακή αντίληψη οι δήμοι ζητούσαν να καλύψουν διάφορες ανάγκες με προσλήψεις με αμφίβολα πολλές φορές αποτελέσματα στην προστιθέμενη αξία. Σήμερα η βασική πολιτική και οι αντίστοιχες χρηματοδοτήσεις είναι η ανάπτυξη τοπικών επιχειρηματικών πρωτοβουλιών όχι μόνο με ΜΜΕ αλλά και με πολύ μικρές επιχειρήσεις ή και αυταπασχολούμενους. Θεωρείται ότι αυτές είναι πιο κοντά στις τοπικές ανάγκες, μπορούν πιο γρήγορα να αξιοποιήσουν την καινοτομία και με βάση την τεχνολογική και οργανωτική τους ευελιξία μπορούν να απαντούν πιο γρήγορα στις προκλήσεις των καιρών.

Πρόκειται κατά τη γνώμη μου για μια κοσμογονική μεταστροφή προσανατολισμών που αν αξιοποιηθεί σωστά, θα ανοίξει ο δρόμος για την αύξηση της τοπικής απασχόλησης διότι με βάση τις μέχρι σήμερα μελέτες, η μεγάλη πηγή απορρόφησης απασχόλησης πρέπει να αναζητηθεί στον συνδυασμό ανάπτυξης υπηρεσιών, ατομικών πρωτοβουλιών και της καινοτομίας. Για παράδειγμα δημιουργούνται σε ορισμένους δήμους τοπικά δίκτυα για την προώθηση ίδρυσης νέων επιχειρήσεων σε συνεργασία με τα επιμελητήρια, τοπικές εργοδοτικές και εργατικές ενώσεις, πιστωτικά ιδρύματα, ερευνητικά ιδρύματα και κέντρα τεχνολογίας , τοπικές αρχές κτλ. Προς την κατεύθυνση αυτή, ήδη ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση το πρόγραμμα ανάπτυξης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στο οποίο η ΤΑ θα πρέπει να αναζητήσει τη μερίδα του λέοντος. Οπωσδήποτε όμως θα πρέπει να λαμβάνεται ειδική μέριμνα για την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων στην περιοχή την οποία λειτουργούν.

Επιπλέον αξιοποιούνται από τις νέες αυτές δομές η ενεργοποίηση των επιδομάτων ανεργίας, οι φορολογικές ελαφρύνσεις, οι επιδοτήσεις σε νέες επιχειρήσεις, οι πιστώσεις μικρού ύψους και άλλα παρόμοια μέσα. Οι συνεργασίες αυτές παίζουν ρόλο και στον εντοπισμό των τοπικών αναγκών σε δεξιότητες και στην έγκυρη διάγνωση των τάσεων αγοράς εργασίας. Εχουν ακόμη ρόλο στην παρακολούθηση της πορείας των νέων επιχειρήσεων. Με βάση αυτά τα δεδομένα τίθεται προς συζήτηση ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να αναπτυχθεί συνεργασία με κοινωνικές επιχειρήσεις τοπικού ενδιαφέροντος.

5) Έτσι η τοπική διάσταση της απασχόλησης συνδέεται με τον τρίτο επιμέρους στόχο που είναι η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας ή του λεγόμενου "τρίτου τομέα".Πρόκειται για εκείνους τους κοινωνικοοικονομικούς οργανισμούς που δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα, είναι ανεξάρτητοι από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και παρέχουν διάφορες μορφές κοινωφελών υπηρεσιών που συνήθως δεν καλύπτονται ούτε από τις δημόσιες υπηρεσίες ούτε από την αγορά. Αναλαμβάνουν όμως οικονομικές δραστηριότητες και προσλαμβάνουν προσωπικό. Εκτιμάται ότι ο τομέας αυτός δημιουργεί στην ΕΕ 8.600.000 νέες θέσεις εργασίας ή ποσοστό 6,45% του συνόλου της απασχόλησης και 7,88% της μισθωτής απασχόλησης.

Είναι ακόμη πιο ενθαρρυντικό το ότι ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης στον τομέα αυτό αυξάνει ταχύτερα από εκείνον του συνόλου της οικονομίας. Αυτό δείχνουν οι στατιστικές σε χώρες όπως η Γαλλία, οι Κάτω χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τα ? των νέων θέσεων εργασίας έχουν δημιουργηθεί στους τομείς της παιδείας, της υγείας, των κοινωνικών υπηρεσιών, κυρίως παροχής φροντίδας σε ηλικιωμένους,, παιδιά, έγγαμες γυναίκες με στόχο τη διευκόλυνση του οικογενειακού βίου ενώ σημαντικό ποσοστό θέσεων δημιουργήθηκαν και στους τομείς του αθλητισμού, πολιτισμού και της επαγγελματικής κατάρτισης. Η αύξηση ερμηνεύεται καί εν μέρει από την ιδιωτικοποίηση ορισμένων λειτουργιών τις οποίες επιτελούσε στο παρελθόν ο δημόσιος τομέας και από την παροχή νέων υπηρεσιών ως απάντηση σε νέες ανάγκες.

Διακρίνονται δυο κατηγορίες δραστηριοτήτων που όλες προσφέρονται για επιδότηση. Πρώτον η ενσωμάτωση ανέργων ή αναξιοπαθούντων ατόμων μέσω απόκτησης εργασιακής πείρας, περίπτωση που έχει μεγάλη σημασία για όλον το κύκλο των ΑΜΕΑ, και δεύτερον η παραγωγή κοινωφελών αγαθών και υπηρεσιών.

Το τρίτο σύστημα που συμπληρώνει ουσιαστικά τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα αναμένεται να έχει και περαιτέρω ανάπτυξη. Το θέμα είναι να αρθούν ορισμένα εμπόδια και να γίνει αποδεκτό ότι η χρηματοδότηση τους είναι παραγωγική, αν συνεκτιμηθούν τα οφέλη που προσφέρουν οι νέες αυτές υπηρεσίες στην κοινωνία και οι εξοικονομήσεις που συνεπάγονται, όπως εξοικονόμηση δαπανών για κοινωνική ασφάλιση και αύξηση αριθμού ατόμων που διατίθενται να εισέλθουν στην αγορά εργασίας.

Η περιφερειακή και αγροτική αναπτυξιακή πολιτική παρέχει τη δυνατότητα υποστήριξης πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο για δραστηριότητες στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ότι στο παρελθόν και φυσικά και μέσω των ΤΣΑ. Ο κανονισμός του ΕΚΤ προβλέπει επίσης τη δυνατότητα υιοθέτησης νέων προσεγγίσεων όπως προγράμματα επιχορήγησης μικρών επιδοτήσεων με μη κυβερνητικές οργανώσεις και με τοπικές συμπράξεις.

Ορισμένες επιχειρήσεις όπως αυτές που στοχεύουν στις υπηρεσίες του περιβάλλοντος θεωρούνται ότι μπορούν να μεταβληθούν σε κερδοφόρες και επωφελείς. Μένει προς συζήτηση ο τρόπος με τον οποίο θα επιτευχθεί η αύξηση του επαγγελματισμού τους και μιας υψηλότερης ποιότητας στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Ακόμη πρέπει να δούμε ποιος είναι ο απολογισμός των διαφόρων πειραματικών ενεργειών επιδότησης της ζήτησης μέσω πχ κουπονιών υπηρεσιών και φορολογικών απαλλαγών και τον τρόπο υποκατάστασης δημοσίων προγραμμάτων, μέσω χρηματοδότησης ενδιάμεσων επιχειρήσεων που αποσκοπούν στην επανένταξη των ατόμων μέσω της εργασίας.

6)Συνδρομή στο σύστημα τοπικών συμπράξεων μπορεί να προσφέρουν τα τοπικά δίκτυα απασχόλησης ως μέρος των δημοσίων υπηρεσιών απασχόλησης με την ανάπτυξη του βαθμού αποκέντρωσης τους και τη μετατροπή τους σε αναπτυξιακούς κόμβους που θα τους επιτρέψουν να καταστούν σε νέα εργαλεία παρατήρησης της τοπικής απασχόλησης και να προβούν σε νέες προσεγγίσεις για την ευέλικτη κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων και των εργαζομένων. Ακόμη μπορεί να συμμετάσχουν στα προγράμματα κοινωνικού αποκλεισμού άρα σε δραστηριότητες που ξεπερνούν τα παραδοσιακά τους καθήκοντα.
Στην ίδια αλυσίδα της πολιτικής για την τοπική διάσταση της απασχόλησης πρέπει να εντάξουμε και την επιδιωκόμενη ανάπτυξη του τοπικού κοινωνικού διαλόγου και την αναβάθμιση του ρόλου των τοπικών κοινωνικών εταίρων. Αυτοί επωμίζονται νέες ευθύνες για την τοπική κοινωνική συνοχή ,με υποδείξεις στους φορείς επαγγελματικής κατάρτισης, με παρακολούθηση σε τοπικό επίπεδο των νέων μορφών απασχόλησης και οργάνωσης νέων μορφών εργασίας και βέβαια με διαπραγματεύσεις μέσω των θεσμικών και άλλων συμπράξεων που προαναφέρθηκαν στις οποίες εντάσσονται και τα περιβόητα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης.

Προτού αναφερθούμε στα τοπικά σύμφωνα απασχόλησης νομίζω ότι μπορούμε να επισημάνουμε αυτό που ήδη πολλοί θα έχουν διαισθανθεί, ότι η επέκταση των ενδιαφερόντων των τοπικών συνδικαλιστικών οργανώσεων στους νέους αυτούς τομείς δράσης με συγκεκριμένη προστιθέμενη αξία, αποτελεί τον ασφαλέστερο δρόμο για την επανεύρεση από τον συνδικαλισμό της παλαιάς ρωμαλεότητας του. Γενικότερα οι τοπικοί κοινωνικοί εταίροι σε μεγάλες περιοχές όπως η Θεσσαλονίκη, έχουν τη χρυσή ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την ενθάρρυνση που γίνεται για ολοκληρωμένες τοπικές στρατηγικές και να δημιουργήσουν προχωρημένες μορφές συνεργασίας με όλους τους τοπικούς παράγοντες.

Στο Εθνικό σχέδιο απασχόλησης στο 2001 αναφέρεται: στη βάση της εμπειρίας που έχει συσσωρευθεέι από προηγούμενες παρεμβάσεις ( τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα ) ( ΤΤΑΠ) και τοπικά σύμφωνα για την απασχόληση (ΤΣΑ) σχηματίζονται τα τοπικά σχέδια δράσης για την απασχόληση ( ΤΣΔΑ) που αποτελούν την τοπική εξειδίκευση ΕΣΔΑ (οργανωμένα σε πυλώνες και κατευθυντήριες γραμμές). Στην Ελλάδα έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από την πλευρά της ΚΕΔΚΕ για την εφαρμογή του σε πέντε Δήμους με αρμόδιο φορέα την ΚΕΔΚΕ και θετικό σύμβουλο την ΕΕΤΑΑ: Ορεστιάδα ,Κ.Νευροκόπι ,Αγρίνιο, Χαλκίδα, Ηγουμενίτσα. Αυτά τα τοπικά σχέδια δράσης για την απασχόληση θεωρούνται εργαλεία πολιτικής για την περιφερειακή διάσταση απασχόλησης στην οποία εντάσσονται ως εργαλεία πολιτικής και τα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα ,οι ολοκληρωμένες τοπικές παρεμβάσεις και οι αναπτυξιακές συμπράξεις για την προώθηση της πρωτοβουλίας ΕΚΟΥΑΛ.

Για τα ΤΣΑ είχα την ευκαιρία να αναφερθώ πολλές φορές δημοσίως. Περιορίζομαι να πω ότι μετά τη ρύθμιση του νόμου 2639 που για τον καθορισμό των κανόνων εργασίας απαιτείται η συμμετοχή του τοπικού εργατικού κέντρου οι φόβοι ότι μπορεί να αποτελέσουν μέσον υπονόμευσης των ΣΣΕ έχουν εν πολλοίς διασκευασθεί .Έτσι τα ΤΣΑ θα πρέπει να αξιοποιηθούν για την προώθηση των νέων μορφών εταιρικής σχέσης σε τοπικό επίπεδο.

ΠΙΣΩ